اخذ انفعال مکان فصلاخذ انفعال مکان فصل یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و یکی از مصادیق خطای در فصل و از اسباب خلل در تعریف حدّی است. ۱ - توضیح اصطلاحخطای در فصل اقسامی دارد که هر کدام از آنها باعث خلل در «حد» می‌شوند و ازاین رو باید در تعریف حدی از آنها پرهیز کرد، زیرا برخی از آنها اخذ انفعال مکان فصل، اخذ عرض مکان فصل جوهر، اخذ غیر کیف مکان فصل کیف، و اخذ غیر مضاف، مکان فصل مضاف است. اینکه اخذ انفعال مکان فصل درست نیست، به این دلیل است که شدت یافتن انفعال هر چیزی، گاهی باعث بطلانش می‌شود، بر خلاف فصل که شدت گرفتنش، باعث قوت و ثبات شیء می‌شود، ازاین رو انفعال نمی‌تواند مکان فصل قرار گیرد. درست‌نبودن امورِ یاد شده دیگر به این سبب است که فصل جوهر باید جوهر باشد، و فصل کیف هم کیف، و همچنین فصل مضاف باید مضاف، و غیر از آنها امکان ندارد که فصل‌شان قرار گیرد، چون فصل، ذاتی یک چیز است و ذاتی هم باید از سنخ خود شیء باشد. [۱]
ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۲۶۱-۲۶۲.
[۳]
شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۱۶.
۲ - پانویس
۳ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «اخذ انفعال مکان فصل»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۰/۲۷. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|